Halowe kościoły z wieku XV i pierwszej połowy XVI wieku na Śląsku.

ISBN: 9788374930055

Autor: Hanna Kozaczewska-Golasz, Hanna Golasz-Szołomicka

Ilość stron: 432

Format: 22 x 31 cm

Oprawa: twarda

Język: polski

Wydanie: 2018

Opis:

W okresie od XV do połowy XVI w. na Śląsku wznoszono kościoły halowe o trzech typach układów przestrzennych: z prezbiterium jednonawowym, z prezbiterium trójnawowym halowym zakończonym trzema wielobokami (występujące wcześniej), z prezbiterium halowym z obejściem (nowy układ), niekiedy z kaplicami przy prezbiterium lub korpusie. Budowle były wysokie, ale nie przesadnie wysmukłe. Wnętrza naw przekrywano nowymi typami sklepień: bogatymi sklepieniami gwiaździstymi, sieciowymi o różnych układach żeber oraz kryształowymi. Wzory sklepień przyszły z Zachodu, a w przypadku sklepień sieciowych także z Czech.

Kościoły, zwłaszcza XV-wieczne z halowymi prezbiteriami, były majestatyczne i pełne światła – to kontynuacja gotyku rozwiniętego, w którym umiejętnie wykorzystywano halową przestrzeń i dekoracje architektoniczne. Istotną rolę dekoracyjną we wnętrzach i elewacjach odgrywały okna maswerkowe. Do kompozycji maswerków wprowadzono nowe formy krzywolinijne oraz linearne. Portale były skromne i niewielkich rozmiarów.

W gotyku późnym, w II poł. XV w., a głównie w I poł. XVI, zaczęto powracać do form z XIII w. (arkadowe ściany tęczowe, dwuwieżowe fasady i układ wendyjski cegieł). Równocześnie w II ćw. XV w. pojawiły się pierwsze znamiona renesansu – gładkie ściany zewnętrzne i sklepienia krzyżowe o przekrojach prawie półkolistych, około połowy XVI w. formy gotyckie połączono z renesansowymi.